Het is al een hele tijd geleden dat Erik Jan Tillema voor het laatst een Bijbel in zijn handen hield. Wat is er hem deze dominee aan de hand? Hij legt het uit in deze column:
Ik realiseerde me plotseling dat ik al heel lang de Bijbel niet heb opengeslagen. Best wel opmerkelijk, omdat voor mijn beroep deze verzameling eeuwenoude verhalen een best wel belangrijk naslagwerk vormt.
Wat is er aan de hand? Ben ik overvallen door een geloofscrisis? Geloof ik het allemaal niet meer?
Niets van dat alles. Maar toch verzamelen de vele Bijbels die ik in mijn huis heb momenteel stof.
Ben ik dan op het punt aangekomen dat ik het niet meer nodig vind om de verhalen over Abraham, Jeremiah, Jezus en vele anderen terug te lezen? Omdat ik die verhalen namelijk al zo vaak tot me heb genomen dat ze inmiddels in mijn hoofd geprent zitten?
Ook dat is niet het geval (was het maar zo goed gesteld met mijn geheugen!).
Komt het dan misschien door mijn telefoon? Omdat ik net als zeer veel anderen verslaafd ben aan dat moderne stukje techniek? En dat ik daardoor liever naar het verlichte scherm kijk dan een boek opensla?
Nu komen we in de buurt. Want inderdaad: ik pak liever en sneller mijn smartphone dan het dikke boek.
Het is alleen niet zo dat ik op mijn telefoon continu Facebook check, het laatste nieuws volg en maar blijf doorklikken in tijdverslindende spelletjes.
Ik weet dat er tegenwoordig vaak negatief over de telefoon wordt gesproken, maar we kunnen niet ontkennen dat het toestel in onze broekzak ook veel voordelen heeft. Ik heb namelijk op mijn telefoon een Bijbel-app en die gebruik ik wel geregeld.
Ik moet misschien geen reclame maken, maar het is de app van het Nederlands Bijbelgenootschap en via die app kan ik de hele Bijbel doorbladeren, kan ik heel snel bepaalde passages vinden en kan ik zelfs aantekeningen in de tekst maken (iets wat ik nooit zal doen in een papieren Bijbel!).
Kortom: ik lees de Bijbel wel, maar niet zo vaak meer van papier. Voor sommigen zal dit misschien even slikken zijn. Want de Bijbel hoor je toch in je handen te houden? Je wilt die dunne bladzijdes toch tussen je vingers voelen? En op papier leest het toch prettiger? Toch denk ik dat we in de toekomst steeds vaker de Bijbel digitaal zullen lezen.
De Bijbel is namelijk op verschillende manieren overgeleverd. Heel vroeger ging het vaak van mond-tot-mond, later werd de tekst op schrift gesteld. Eerst op perkamenten en losse vellen, veel later pas in dikke boeken. Maar ook die vorm zal weer veranderen. In onze digitale tijd zal de Bijbel digitaliseren. Misschien is het nu nog een beetje vreemd dat een dominee de Bijbel amper nog openslaat, maar straks is het de normaalste zaak van de wereld. En het mooiste is dat je dankzij je telefoon de Bijbel altijd in je broekzak hebt zitten.
Erik Jan Tillema
Voorganger van de protestantse gemeente Zijpe en de vrijzinnige Geloofsgemeenschap de Kapel in Hilversum